اصول فقه
اصول فقه
دانشی شامل قواعد قطعی و کلی که در راه استنباط احکام شرعی به کار می اید و دارای نه مرحله
1 - دوره تاسیس :از نظر شیعه علم اصول را امام باقر وامام صادق ع تاسیس کردند عده ای از محققان معاصر معتقدند که از همان صدر اسلام به صورت ساده بوده است
2-دوره اغاز تصنیف : در این دوره علم اصول مستقل شد و اولین کسی که به تصنیف در علم اصول دست زده است هشام ابن حکم شیخ متکلمان بوده
3-دوره اختلاط علم اصول با علم کلام : متکلمان اهل سنت به ویژه معتزله علم اصول را از مسیر اصلی خارج کرده از نویسندگان اهل سنت در این دوره محمد بن عبد الو هاب بن سلام جبایی
4- دوره کمال و استقلال مجدد : این دوره به شیعه اختصاص دارد علم اصول پخته تر و از علم کلام خارج شده از نوشته های
ابن ابی عقیل وشیخ مفید وشیخ طو سی یاد کرد .
5-دوره رکود استنباط و توقف علم اصول : باتوجه به عظمت و نبو غ علمی شیخ طو سی استنباطهای فقهی این دوره تحت تاثیر ارای شیخ طوسی بود و روح تقلید از اثار او در نوشته های نویسند گان این دوره دیده میشود در این دوره محقق حلی شیخ بهایی به ظهور رسیدند
6- دوره نهضت مجدد :در این دوره روح اجتهاد وشرح و تعلیق یا تلخیص کتب گذ شتگان ونیز ورود برخی مسایل فن منطق در علم اصول دیده می شود دراین دوره محقق حلی شیخ بهایی به ظهو ر رسیدند
7-دوره ضعف علم اصول : رشد گرایش اخباری در جامعه علمی شیعه موجب از دست رفتن رونق گذ شته علم اصول شد در این دوره درگیری میان اخباریان و اصو لیان وجود داشت
8- دوره جدید علم اصول : با ظهور وحید بهبهانی علم اصول توانست روند تکاملی طی کند وی توانست تمام شبهات واتهامات اخباری را پاسخ گفته و در راه اثبات مسایل فرعی به قواعد اصولی نیازمند کوشش فراوانی کرد از جمله سید علی طبا طبا یی یاد کرد
9-دوره معاصر: اوج کمال علم اصو ل تلقی میشود با ظهور شیخ مرتضی انصاری اغاز شد پیشرفت اصول در این دوره با هیچ یک از دوره های قبل مقایسه نیست وتحقیقات اصولی از لحاظ کیفی وکمی بسیار وسعت وعمق یافته است.
نویسنده: معصومه ربانی - ارشد تاریخ اسلام معصومیه قم
